I. Tình hình dịch bệnh

1. Đặc điểm chung bệnh Chikungunya

Bệnh Chikungunya là bệnh truyền nhiễm do vi rút Chikungunya (CHIKV) gây ra, không lây trực tiếp từ người sang người mà lây qua muỗi Aedes (cùng loại muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết). Muỗi chủ yếu đốt ban ngày, hoạt động mạnh vào sáng sớm và chiều muộn.

Triệu chứng xuất hiện sau 4–8 ngày (có thể từ 2–12 ngày) bị muỗi nhiễm bệnh đốt. Bệnh thường tự khỏi trong 2–7 ngày. Triệu chứng đặc trưng: sốt đột ngột trên 38,5°C kèm đau khớp/viêm khớp nặng; có thể kèm cứng khớp, đau đầu, mệt mỏi, phát ban. Đau khớp có thể kéo dài nhiều ngày hoặc lâu hơn.

Nhóm nguy cơ nặng: trẻ sơ sinh mắc bệnh khi sinh từ mẹ bị bệnh hoặc mắc trong những tuần sau sinh, người lớn có bệnh lý nền. Sau khi khỏi, người bệnh có miễn dịch với Chikungunya. Hiện chưa có thuốc kháng vi-rút đặc hiệu, điều trị chủ yếu giảm triệu chứng.

2. Thông tin dịch bệnh Chikungunya

2.1. Trên thế giới

• Ghi nhận lần đầu năm 1952 tại Tanzania.
• Ngày 22/7/2025, WHO cảnh báo dịch lây lan nhanh, bùng phát lớn tại La Réunion, Mayotte, lan sang châu Phi, Nam Á, châu Âu.
• Tại Quảng Đông (Trung Quốc), nửa đầu năm 2025 ghi nhận hơn 4.800 ca – đợt bùng phát lớn nhất từ trước tới nay, tất cả ở mức độ nhẹ, không có ca nặng hoặc tử vong.
• Singapore ghi nhận 17 ca từ đầu năm đến 2/8, gấp đôi cùng kỳ 2024, trong đó ít nhất 13 ca có lịch sử đi vùng dịch.

2.2. Tại Việt Nam

Từ đầu năm đến 8/8/2025, chưa ghi nhận ca bệnh Chikungunya.

3. Thông tin của WHO về dự phòng, điều trị, vắc-xin

• Dự phòng: vệ sinh môi trường, diệt lăng quăng/bọ gậy, tránh muỗi đốt, ngủ màn, mặc quần áo dài, giám sát và xử lý ổ dịch.
• Điều trị: hạ sốt, giảm đau, uống nhiều nước, nghỉ ngơi. Chưa có thuốc kháng vi-rút đặc hiệu.
• Vắc-xin: hiện có 2 loại được FDA Hoa Kỳ phê duyệt; WHO đang xem xét dữ liệu để khuyến nghị sử dụng.

II. Nhận định và dự báo

Dịch đang gia tăng tại một số quốc gia, đặc biệt là Trung Quốc, làm tăng nguy cơ xâm nhập vào Việt Nam qua người nhập cảnh mang mầm bệnh.

Mặc dù Việt Nam chưa ghi nhận ca bệnh, nhưng thời điểm hiện tại muỗi Aedes đang ở mật độ cao, lượng khách du lịch đi – đến lớn, nguy cơ dịch xâm nhập và lây lan nhanh là hiện hữu.

Cần tăng cường giám sát tại cửa khẩu, cộng đồng, điểm du lịch, cơ sở y tế, đặc biệt với người nhập cảnh từ vùng dịch để phát hiện sớm và phòng chống hiệu quả.

III. Khuyến cáo phòng chống bệnh Chikungunya

1. Người về từ vùng dịch

• Theo dõi sức khỏe 12 ngày.
• Khi có triệu chứng (sốt cao, đau khớp, nổi ban…) đến ngay cơ sở y tế.

2. Người dân tại cộng đồng

• Đậy kín dụng cụ chứa nước.
• Hàng tuần diệt lăng quăng/bọ gậy, loại bỏ nơi muỗi đẻ trứng.
• Ngủ màn, mặc quần áo dài kể cả ban ngày.
• Phối hợp khi ngành y tế phun hóa chất.
• Khi sốt đến cơ sở y tế, không tự ý điều trị tại nhà.

3. Người đi du lịch, công tác tại vùng dịch

• Chủ động tránh muỗi đốt, theo dõi sức khỏe, báo cho y tế khi có triệu chứng.